Lambertus Sundermann geboren 1814 Wertte is, van 1877 (start gemeentestatistiek*) tot 1898 sigarenfabrikant op Straat 78 of 76 Woensel.
Hij is dan huurder van Johannes verflieren de linnenreder eigenaar van het Het huis met de vijf ramen op Straat 78 woensel (Woenselsestraat 330 eindhoven ).
Hier verdient hij voldoende voor de fabriek op de Fellenoord hoek Kruisstraat.
Op 19-3-1898 staat er in de Meierijsche Courant een advertentie van Cornelis Mariën die personeel zoekt voor de vroegere fabriek van L. Sundermann.
Tot 1905 blijft huurder daarna eigenaar
Gedeponeerde merken van L. Sundermann in Woensel:
29 juni 1897 'afb. loopende leeuw - L.S.
9 november 1891 - 's Hertogenbosch 'afb. leeuw met een vlieg op de neus - L.S
De aanbesteding van de fabriek op de Fellenoord was in januari 1897 en de opening in januari 1898.
Gebouwd door Sundermann en uiteindelijk tot hotel omgebouwd door Mignon en de Block.
Voor 1920 Boschdijk nr. 1, na 1920 Boschdijk nr. 24, na 1937 nr. 36
Vanaf 1877 zijn er fabrieksoverzichten van de Gemeente Woensel, in de jaren tot 1900 tamelijk onregelmatig, daarna elk jaar. Het verzamelen en het rapporteren van de gegevens is ook wat rommelig. Er zijn twee verschillende invullers en twee gedachtengangen te onderscheiden; in 1889 1890 1891 1892 en 1900 wordt de naam van de bedrijfsleider gebruikt.
In 1886 1893 1896 en 1898 de naam van het bedrijf.
Het onderscheid tussen eigenaar en bedrijfsleider is niet al te duidelijk. Als voorbeeld: volgens de Nijverheidsstatistiek Struve en Bekaar van 1888 bestaat er in Woensel de Firma Lurmans en Co. te Eindhoven (directie: Johs.F. Lurmans aldaar).
Volgens de gemeentestatistiek lijkt het dat Lurmans de directie voert over de fa Sundermann
Corn Mariën was als eigenaar of als bedrijfsleider verbonden aan Cornelis van Kemenade.
Plattegrond van kantoren en sigarenmakerszaal bij de hinderwetaanvraag van 14-5-1897 voor de heer L. Sundermann.
De boven de sigarenmakerszaal gelegen droogzolder kreeg toen hij als feestzaal in gebruik was in de omgang de naam Hooizolder.
Al in 1901 zijn er berichten over een faillissement van Sundermann.
In de Meierijsche Courant wordt dat ontkent in tilburg staat het in de krant.
In 1903 is het echt zover. Huis en fabriek staan te koop en de inboedel is voor deurwaarder Somme.
Na zijn faillisement komt hij in dienst van de nieuwe eigenaar en woont bij de fabriek, zijn huis in de stad is verkocht aan van de Schoot. Er wordt op bescheiden schaal doorgewerkt onder de naam L. Sundermann.
In 1903 door 13 in 1904 door 13 en in 1905 door 16 werkers.
Maar zie, eind augustus 1906 is er een nieuwe NV: "Sigarenfabriek Eindhoven NV voorheen L Sundermann". In feb. 1908 wordt de NV alweer ontbonden.
In November 1908 krijgt het personeel dat te horen.
En in September wordt de productie stopgezet. Waarschijnlijk is de fabriek dan al in gebruik bij de Gebrs. Maas.
RHC-e 0023934
Cartoon bij het afscheid van L.S. ( L. Sunderman) van tal van maatschappelijke organisaties.
Garantizados Por L.S. "Garantizados Por el fabricante" is een standaardtekst van veel sigarenfabrikanten.
Is hier sprake van enig sarcasme? Het hotel op het stationsplein, het station, en die trein op de achtergrond, wel een zeer nadrukkelijk uitgeleide.
Op de tekening in het RHC-e is geen enkele extra informatie te vinden over de betekenis van dit afscheid.
Hij komt uit Eindhoven op 16-06-1903 woont bij de fabriek op Fellenoord 111, Woensel en gaat op 2-11-1908 naar den Bosch.
Zie verder Maas en anderen